Yerüstü ve yeraltı zenginliklerimizin teknik, ekonomik ve çevresel yönden en bilinçli şekilde değerlendirilmesi ve işletilmesi için yöntemler geliştirmek ve mühendisler yetiştirmek amacıyla kurulan Maden Mühendisliği Bölümü, ilk olarak 1972 yılında Ege Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Fakültesi Makina Mühendisliği Bölümü bünyesinde bir disiplin olarak açılmıştır. Aynı yılın Ekim ayında eğitime başlanmasına rağmen, bölüm tam anlamıyla kuruluşunu ancak 1975 yılında tamamlayabilmiştir. 1978 yılında Makina Fakültesi’ne bağlanan Maden Mühendisliği Bölümü, 1982 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi’nin kurulması ile aynı üniversitenin Mühendislik-Mimarlık Fakültesi bünyesine geçmiştir. Günümüzde yapısal olarak Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’ne bağlı bulunan Maden Mühendisliği Bölümü, öğrencilerine maden mühendisliği eğitimi sunmaktadır.
İlk zamanlarda çok kısıtlı akademik kadro ve laboratuvar olanaklarıyla eğitimine başlayan bölüm, zaman içinde kendini geliştirmiş ve günümüze gelindiğinde; Maden İşletme, Cevher Hazırlama ve Maden Mekanizasyonu ve Teknolojisi anabilim dallarında hizmet veren yaklaşık 40 öğretim elemanından oluşan akademik kadrosu ve kurulmuş olan Kimya, Cevher Hazırlama ve Zenginleştirme (Endüstriyel Hammaddeler, Flotasyon, Gravite, Isıl İşlemler, Kırma Öğütme ve Sınıflandırma, Manyetik Sınıflandırma, Pilot Aygıtlar), X-Işınları, Kimyasal ve Çevresel Madencilik, Maden Mekanizasyonu, Mermer ve Doğaltaş, Kaya Mekaniği, Referans Malzeme Hazırlama ve Yüzey Kimyası ve Havalandırma laboratuvarlarıyla araştırma, proje ve analiz hizmetleri sunan Türkiye’deki eşdeğerlerinin önünde yer alan bir bölümdür.
İlk mezunlarını 1977 yılında vermiş olan bölüm, bugüne değin 1500’ün üzerinde öğrenciyi mezun etmiştir. Günümüzde halen örgün öğretimde yaklaşık 500 öğrenci öğrenim görmektedir. Bunlara ek olarak, bölüm kurulduğundan beri 100 üzerinde Yüksek Mühendis ve 50’nin üzerinde Doktor Mühendis yetiştirmiştir.